IT-SELF Małgorzata Osipczuk, www.it-self.pl, www.terapia-par-wroclaw.com

Portal Pomocy Psychologicznej

E-book
Psychoterapia po ludzku

Stowarzyszenie INTRO

E-book
E-pomoc
Psychologiczna pomoc w Internecie
teoria i praktyka

Stowarzyszenie INTRO

Programy pomocy

Artykuły

Czwartek 21 listopada 2024

Wszystkie książki...

Książki

Zrozumieć dziecko wykorzystywane seksualnie

Magdalena Czub

Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
www.gwp.pl

ISBN 978-83-7489-566-8
Rok wydania 2014
Okładka miękka
Liczba stron 300
Format 155 x 235 mm
EAN 9788374895668
Recenzja wydawnicza Prof. dr hab. Maria Beisert, prof.dr hab. Helena Sęk
Patronat medialny: Polskie Towarzystwo Seksuologiczne, Fundacja "Dzieci Niczyje", Psychotekst.pl

W ostatnich latach coraz częściej poruszany jest temat wykorzystywania seksualnego dzieci i młodzieży. Warto zwrócić na to uwagę, tym bardziej że problem ten nie jest nowy – w przeszłości jednak podejście do niego było bardzo zróżnicowane i zależne od wielu czynników, między innymi kultury i wzorców wychowania. Mimo zmian, które już nastąpiły, dorobek literatury i badań poświęconych temu zagadnieniu jest niewystarczający. Wielu specjalistów, w tym również autorka, stara się to zmienić.

Magdalena Czub, opierając się na swoim doświadczeniu w pracy z dziećmi i młodzieżą wykorzystywanymi seksualnie i z ich rodzinami, a także na wnioskach z badań własnych, poszukuje odpowiedzi na pytanie o wpływ wykorzystania na rozwój i ogólne funkcjonowanie młodego człowieka. Szczegółowo opisuje naturę zjawiska wykorzystywania seksualnego i mechanizmy powstawania konsekwencji takiego doświadczenia. Omawia definicje i formy molestowania, jego możliwe następstwa i zróżnicowane reakcje na nie. Wszystkie rozważania odnosi do aktualnie prężnie się rozwijającej dyscypliny - psychopatologii rozwojowej.

Dodatkowo podpowiada, jak rozpoznać symptomy wykorzystywania seksualnego, jak postępować w przypadku podejrzenia, że dziecko zostało wykorzystane, jakie kroki podjąć, aby pomóc dziecku i rodzinie, oraz jak poradzić sobie z pojawiającymi się każdego dnia dylematami. Książka stanowi cenną pomoc dla profesjonalistów, którzy dzięki niej poszerzą wiedzę oraz kompetencje w dziedzinie diagnozy, terapii i organizacji wsparcia społecznego dla dzieci wykorzystywanych seksualnie.

Publikacja budzi żywe zainteresowanie już po samej lekturze tytułu i spisu treści. Rodzi nadzieje na dostarczenie wiedzy o problemie społecznie nośnym (przemocy i krzywdzeniu), którego rozwiązanie przynieść może wymierne korzyści na poziomie indywidualnym (skuteczna pomoc konkretnemu dziecku wykorzystanemu seksualnie) i systemowym (ograniczenie rozmiaru zjawiska). Dzięki temu książka spełnia swój podstawowy cel: służy szerokiej grupie praktyków, niezależnie od ich podstawowej profesji. (…) Całość stanowi przykład wielkopolskiej dobrej roboty, gdzie – jak to u pozytywistów – bez hałasu, efektywnie i rzetelnie podejmuje się trud dla społecznej korzyści.
Prof. de hab. Maria Beisert

Mamy jedną z tych wyjątkowych sytuacji, gdy doświadczony praktyk, by lepiej i głębiej zrozumieć wykorzystane seksualnie dziecko, podejmuje się bardzo złożonych badań. Praca ta dowodzi też tego, jak bardzo psychologowi skoncentrowanemu w swojej pracy zawodowej, na zadaniach praktycznych opłaca się prowadzenie badań naukowych nad problemami istotnymi dla tej praktyki. (…) Magdalena Czub przygotowała bardzo wartościową i potrzebną książkę.
Prof. dr hab. Helena Sęk

Magdalena Czub – doktor, psycholog Terenowego Komitetu Ochrony Praw Dziecka w Poznaniu, kierownik zespołu zajmującego się diagnozą i terapią dzieci wykorzystywanych seksualnie, biegła sądowa w sprawach rodzinnych i dotyczących wykorzystywania seksualnego. Absolwentka między innymi pięcioletniego szkolenia z dziedziny pomocy dzieciom krzywdzonym i ich rodzinom, prowadzonego przez Children’s Mental Health Alliance. Szkoli innych w zakresie wykorzystywania seksualnego dzieci i młodzieży oraz wczesnego rozwoju społeczno-emocjonalnego.

SPIS TREŚCI

Wstęp

Rozdział 1. Wykorzystywanie seksualne dzieci i młodzieży
1.1. Definicje i formy wykorzystywania seksualnego
1.1.1. Analiza definicji wykorzystywania seksualnego dzieci i młodzieży
1.1.2. Formy wykorzystywania seksualnego dzieci i młodzieży
1.2. Konsekwencje wykorzystywania seksualnego
1.2.1. Symptomy wykorzystywania seksualnego w różnych sferach funkcjonowania dziecka
1.2.2. Klasyfikacja objawów wg F. Sink
1.2.3. Zespół Stresu Pourazowego
1.2.4. Przyczyny niejednoznaczności wyników badań dotyczących konsekwencji wykorzystywania seksualnego

Rozdział 2. Różnice indywidualne w reakcji na wykorzystanie seksualne
2.1. Podejścia oparte o analizę czynników ryzyka
2.1.1. Wiek i płeć dziecka jako czynniki ryzyka
2.1.2. Czynniki związane z doświadczeniem wykorzystywania
2.1.3. Czynniki związane z ujawnieniem wykorzystywania
2.2. Podejścia oparte o analizę procesu wpływu wykorzystania seksualnego na jednostkę
2.2.1. Model PTSD
2.2.2. Model czynników traumatogennych
2.2.3. Koncepcja sekwencji następstw wykorzystania seksualnego
2.2.4. Model kontekstualny

Rozdział 3. Podatność na zranienie – etiologia konsekwencji wykorzystywania seksualnego
3.1. Podejścia do problemu podatności na zranienie
3.1.1. Modele stanu rozwojowego
3.1.2. Modele środowiskowe
3.1.3. Modele interakcyjne
3.1.4. Zastosowanie modeli rozwoju do analizy podatności na zranienie
3.2. Podatność na zranienie a konsekwencje wykorzystywania seksualnego: model ekologiczno - transakcyjny
3.2.1. Makrosystem
3.2.2. Egzosystem
3.2.3. Mikrosystem
3.2.4. Przebieg rozwoju indywidualnego dziecka (ontogeneza)
3.3.4.1. Kryzysy rozwojowe i jakość ich rozwiązania
3.3.4.2. Wczesne więzi emocjonalne
3.2.5. Podsumowanie

Rozdział 4. Problem wykorzystywania seksualnego dzieci w świetle teorii przywiązania
4.1. Fazy formowania się przywiązania
4.2. Wczesny rozwój emocjonalny
4.3. Wewnętrzne Modele Operacyjne
4.4. Różnice indywidualne w jakości przywiązania
4.5. Implikacje teorii przywiązania dla analizy konsekwencji wykorzystywania seksualnego
4.5.1. Wzorce przywiązania
4.5.2. Wewnętrzne Modele Operacyjne
4.5.3. Regulacja pobudzenia i ekspresja emocji
4.5.5. Reprezentacja symboliczna
4.6. Wnioski dotyczące indywidualnego rozwoju dziecka

Rozdział 5. Wczesny rozwój społeczno – emocjonalny a konsekwencje wykorzystywania seksualnego – wnioski z badań własnych
5.1. Podatność na negatywne konsekwencje wykorzystywania seksualnego
5.1.1. Wybrane czynniki zewnętrzne jako czynniki modyfikujące konsekwencje wykorzystania seksualnego
5.1.2. Czynniki rodzinne w kontekście wzorców przywiązania
5.1.3. Wzorce przywiązania jako główny czynnik modyfikujący konsekwencje wykorzystania seksualnego
5.2. Wpływ jakości przywiązania na konsekwencje wykorzystania seksualnego - badania własne
5.2.1. Opis przeprowadzonych badań
5.2.2. Wyniki przeprowadzonych badań
5.2.3. Wnioski z przeprowadzonych badań

Rozdział 6. Pomoc dzieciom wykorzystywanym seksualnie
6.1. Rozpoznanie wykorzystywania seksualnego
6.1.1. Rozwój seksualny
6.1.2. Zachowania normatywne i pozanormatywne
6.1.3. Przebieg procesu wykorzystywania seksualnego
6.1.4. Planowanie diagnozy dziecka i rodziny
6.1.5. Rozmowa z dzieckiem
6.1.6. Rozmowa z rodzicem
6.2. Sposób postępowania w przypadku podejrzenia wykorzystywania seksualnego
6.2.1. Podstawowe zasady
6.2.2. Konieczne działania
6.2.3. Dziecko w roli świadka
6.3. Planowanie pomocy dziecku i rodzinie
6.3.1. Organizowanie oddziaływań terapeutycznych
6.3.2. Pomoc w umacnianiu więzi pomiędzy rodzicem a dzieckiem
6.3.2. Działania profilaktyczne
6.4. Dylematy w pracy z dziećmi wykorzystywanymi seksualnie
6.4.1. Współpraca z rodzicami
6.4.2. Obraz sprawcy
6.4.3. Problem nadawania znaczenia doświadczeniu dziecka
6.4.4. Problem zachowania tajemnicy

Zakończenie
Literatura