IT-SELF Małgorzata Osipczuk, www.it-self.pl, www.terapia-par-wroclaw.com

Portal Pomocy Psychologicznej

E-book
Psychoterapia po ludzku

Stowarzyszenie INTRO

E-book
E-pomoc
Psychologiczna pomoc w Internecie
teoria i praktyka

Stowarzyszenie INTRO

Programy pomocy

Artykuły

Czwartek 21 listopada 2024

Co to są tzw. "czyny przepołowione"?

Źródło: www.psychotekst.pl

Niekiedy mamy do czynienia z sytuacją, w której podobne zachowanie sprawcy przestępstwa raz może zostać zakwalifikowane jako wykroczenie, a innym razem jako przestępstwo, w zależności od skutków lub innych okoliczności czynu. Czyny takie noszą nazwę tzw. czynów przepołowionych. Generalnie są to czyny, w których dodatkowe kryterium, rzeczowe lub ocenne, wyznacza granicę pomiędzy przestępstwem a wykroczeniem.

Najlepiej wskazać to na przykładzie kradzieży, która jest klasycznym typem czynu przepołowionego, uzależnionego od kwoty skradzionego mienia. Aktualnie (po nowelizacji przepisów, która weszła w życie dnia 9 listopada 2013 r.), wykroczeniem jest kradzież mienia o wartości do kwoty 1/4 wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę (do dnia 31 grudnia 2013 r. - 400 zł; od 1 stycznia 2014 r. - 420 zł). Powyżej tej kwoty kradzież będzie przestępstwem.

Przykład: sprawca dopuścił się kradzieży w hipermarkecie i został schwytany. Po oszacowaniu skradzionych rzeczy okazało się, że ich wartość wynosi 380 zł. Wobec tego, sprawca odpowie za wykroczenie. Gdyby wartość skradzionego mienia była wyższa, np. wynosiła 450 zł, zostałby on pociągnięty do odpowiedzialności za przestępstwo.

Inne przykłady "czynów przepołowionych":

wypadek drogowy, który stanowi przestępstwo tylko wówczas, jeżeli w jego wyniku inna osoba doznała co najmniej naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia na czas powyżej 7 dni (w pozostałych przypadkach, np. samo uszkodzenie mienia bądź doznanie obrażeń poniżej 7 dni, mamy do czynienia z wykroczeniem; patrz osobny artykuł na ten temat);
jazda pojazdem mechanicznym pod wpływem alkoholu, która stanowi przestępstwo, jeżeli sprawca był w stanie nietrzeźwości (tj. zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość), a jeżeli znajdował się tylko w tzw. stanie po użyciu alkoholu (tj. gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi od 0,2 do 0,5‰ alkoholu albo obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3), odpowiada za wykroczenie; poniżej zaś tych progów jazda pod wpływem alkoholu nie jest karalna;
kradzież lub przywłaszczenie drzewa z lasu, jeżeli wartość drzewa nie przekracza 1/4 minimalnego wynagrodzenia, jest wykroczeniem (powyżej wskazanej kwoty to już przestępstwo);
przywłaszczenie rzeczy ruchomej (jeżeli jej wartość nie przekracza 1/4 minimalnego wynagrodzenia to wykroczenie, a powyżej - przestępstwo);
zniszczenie lub uszkodzenie mienia (progi kwotowe jak wyżej).

Dodać trzeba, że są pewne okoliczności, które przesądzają o zakwalifikowaniu danego czynu jako przestępstwa, nawet jeżeli nie zostały przekroczone progi kwotowe określone w ustawie. I tak, jeżeli mamy do czynienia z kradzieżą z włamaniem, zawsze będzie to przestępstwo, niezależnie od wartości skradzionych rzeczy. Podobnie jest w przypadku kradzieży lub przywłaszczenia mienia lub drzewa z lasu, jeżeli ktoś dopuszcza się tych czynów przy zastosowaniu przemocy wobec osoby. Także, jeżeli przedmiotem kradzieży czy przywłaszczenia jest broń, amunicja, materiały lub przyrządy wybuchowe, sprawca zawsze odpowie za przestępstwo.