IT-SELF Małgorzata Osipczuk, www.it-self.pl, www.terapia-par-wroclaw.com

Portal Pomocy Psychologicznej

E-book
Psychoterapia po ludzku

Stowarzyszenie INTRO

E-book
E-pomoc
Psychologiczna pomoc w Internecie
teoria i praktyka

Stowarzyszenie INTRO

Programy pomocy

Artykuły

Czwartek 21 listopada 2024

Wszystkie artykuły...

Artykuły

Wychodzenie z przemocy - na jaką pomoc możesz liczyć, kiedy chcesz zmienić swoje życie

Autor: Alicja Strzelecka-Lemiech

Źródło: www.psychotekst.pl

Masz już tego serdecznie dosyć. Mąż uderzył cię po raz trzeci a krzyki, obraźliwe słowa i oskarżenia przestałaś już dawno zliczać. Wiesz, że jesteś ofiarą przemocy, trochę już na ten temat czytałaś. Próby rozmów z mężem nie odnosiły skutku a na wzmiankę o terapii małżeńskiej parskał śmiechem. Słyszałaś, że można pójść na policję, ale... "co ja im powiem?" Podobno powiedzą, że to sprawy rodzinne...

Twoja partnerka notorycznie wpada we wściekłość i macha wtedy pięściami na oślep. Nie chcesz więcej ukrywać siniaków. Boisz się, że jeśli zaraz nie podejmiesz działania, stracisz odwagę. Jak wyjść z tego zaklętego kręgu?

od czego zacząć?

To zależy, na co jesteś gotowa (-wy) i jaka jest twoja sytuacja. Jeśli czujesz, że dasz radę temu sprostać, możesz od razu zgłosić się na policję. Przemoc domowa to przestępstwo a tym samym jest ścigana przez prawo. Jeśli jednak myśl o tym przeraża cię i wiesz, że potrzebujesz wsparcia, możesz skorzystać ze wsparcia organizacji pozarządowej albo pomocy społecznej.

ale co ja im powiem?

Po prostu prawdę. Policja ma wprawdzie obowiązek wszcząć postępowanie, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że przestępstwo zostało popełnione (może to być na przykład zgłoszenie ze strony sąsiada lub organizacji pozarządowej), ale... czy chcesz na to czekać? Im szybciej weźmiesz sprawę we własne ręce, tym lepiej dla ciebie i dzieci. To mit, że policja nie interweniuje w sprawach przemocy domowej. Czasy, w którym ten problem traktowany był jako "kłótnie rodzinne", mamy już za sobą. Masz prawo dzwonić na policję za każdym razem, gdy ty lub inni członkowie rodziny czujecie się zagrożeni. Gdy po wyjściu mundurowych sprawca przemocy chce się na tobie odegrać - masz prawo zadzwonić jeszcze raz. Funkcjonariusze policji mają prawo zatrzymać sprawcę na 48 godzin, jeśli jego zachowanie zagraża życiu, zdrowiu lub własności innych osób. Masz prawo znać numery identyfikacyjne przybyłych funkcjonariuszy, poprosić ich o rozmowę bez obecności sprawcy. Policjanci powinni założyć Niebieską Kartę, do której będzie wpisywana każda kolejna interwencja w waszym domu. Dzielnicowy ma obowiązek objąć nadzorem rodzinę, dla której założono taki dokument. Gdy widać ślady pobicia, nie wahaj się - zrób obdukcję. Gdy wcześniej zgłosisz sprawę na policję, dostaniesz na nią skierowanie i nie będziesz musiała (-ł) zapłacić.

a kto to wszystko ogarnie?

Od wielu lat działa w naszym kraju sieć rządowych i pozarządowych organizacji pomagających ofiarom przemocy - aby odnaleźć odpowiednią w twoim miejscu zamieszkania, wystarczy przejrzeć listę na stronie www.niebieskalinia.pl. Najczęściej rolę tę spełniają ośrodki interwencji kryzysowej. Osoby pracujące w tych miejscach znają problem przemocy. Nie zdziwi ich twój wstyd, pomieszanie, niepewność. Nie będą cię obwiniać za sytuację w twoim domu. Początkowo pomogą zapewnić tobie i twoim dzieciom podstawowe poczucie bezpieczeństwa i odzyskać poczucie wpływu na to, co się dzieje (wskażą bardziej skuteczne sposoby reagowania na przemoc, w razie potrzeby pomogą ustalić plan ucieczki przed sprawcą lub znaleźć miejsce w schronisku dla ofiar przemocy). Mogą też zaproponować ci pomoc prawną (np. informacje o twoich prawach, rozdzielności majątkowej, rozwodzie, alimentach), grupę wsparcia lub indywidualną pomoc psychologiczną, a także profesjonalną pomoc dla twoich dzieci - jeśli obserwowały nadużycie siły wobec ciebie, również zostaną uznane za ofiary przemocy. Warto też wiedzieć, że jeśli sama (-m) tego nie zrobisz, osoby powiadomione o odbywającej się w twoim domu przemocy zgłoszą ten fakt na policję lub do prokuratury - taki mają obowiązek.

no to po co jeszcze pomoc społeczna?

Przede wszystkim, wykorzystywaniu psychicznemu i fizycznemu często towarzyszy przemoc ekonomiczna - dzięki współpracy z pomocą społeczną możesz podjąć próbę wyzwolenia się z zależności ekonomicznej od sprawcy. Poza tym, pracownik socjalny ma możliwość wejścia do waszego domu, porozmawiania ze sprawcą przemocy czy innymi członkami rodziny. W sytuacji przemocy powinien, podobnie jak policjant, założyć Niebieską Kartę, która może być wykorzystana jako jeden z dowodów w ewentualnej sprawie sądowej. Może pomóc w załatwianiu spraw urzędowych i innych ważnych spraw bytowych, udzielić informacji o przysługujących ci świadczeniach i formach pomocy, kontaktować się z innymi organizacjami udzielającymi pomocy. Co szczególnie ważne, poprzez stały kontakt z rodziną pracownik socjalny może czuwać nad efektami podjętych przez ciebie działań, motywować cię do podejmowania kolejnych kroków na drodze wyzwalania się z przemocy, wspierać w momentach zwątpienia.

Jak dotrzeć do odpowiedniej osoby? W strukturach lokalnych działają Miejskie lub Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej. Bezpośrednią pomocą osobom potrzebującym zajmują się pracownicy socjalni działający zgodnie z ustaloną rejonizacją, co oznacza, że twój adres przyporządkowany jest konkretnej osobie, której obowiązkiem będzie ci pomóc. Co ważne, nie musisz spełniać kryterium dochodowego, by zwrócić się o pomoc w sprawie przemocy domowej - należy ci się ona niezależnie od twojego statusu materialnego.

przecież to on/ona powinien/powinna się leczyć...

To prawda. Na razie jednak nie chce. Jeśli przemocy wobec ciebie towarzyszy alkohol, możesz złożyć wniosek do Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych o przymusowe leczenie sprawcy. Również w trakcie sprawy o znęcanie się sąd może nakazać osobie stosującej przemoc wobec członków rodziny przymusową terapię. Zanim to jednak nastąpi, to ty możesz pomóc sobie i dzieciom korzystając z profesjonalnego wsparcia.

Grupa wsparcia dla osób uwikłanych w przemoc.
Uczestnictwo w grupie osób o podobnych do twojego doświadczeniach może pomóc ci poczuć się na nowo częścią społeczności. Nikt nie udzieli ci tylu cennych informacji na temat radzenia sobie z przemocą jak osoba, która sama przez to przeszła. Nikt tak dobrze cię nie zrozumie i nie wesprze. Wzmacniające może być również to, że i ty (tak, to nie żart) możesz pomóc innym - masz swoje przemyślenia, refleksje, umiejętności, wiedzę. Na spotkaniach zwykle poruszane są tematy radzenia sobie z przemocą, chronienia siebie przed nią, przyczyn powstawania przemocy i funkcjonowania tego zjawiska. Najczęściej program obejmuje również techniki asertywności, radzenia sobie ze stresem, odbudowę poczucia wartości oraz tworzenie zdrowych, nie opartych na zależności, relacji z ludźmi.

Indywidualna pomoc psychologiczna
Początkowo zwykle rozmowy z psychologiem skupiają się głównie na twojej aktualnej sytuacji i tym, jak sobie w niej radzisz. Sukcesywnie nauczysz się inaczej reagować na przemoc, z pomocą terapeuty spróbujesz odnaleźć własne rozwiązania, podjąć ważne decyzje, zmierzyć ze wszystkimi trudnymi uczuciami. Uzyskasz wsparcie podczas wprowadzania zmian do swojego życia. Może być dla ciebie trudne, jeśli psycholog zwróci uwagę na twoją rolę w tej sytuacji. Pamiętaj - to nie ty jesteś odpowiedzialna (-ny) za przemoc. Prawdopodobnie jednak godziłaś (-łeś) się na zbyt wiele, bagatelizowałaś (-łeś) wczesne sygnały nadużywania siły przeciwko tobie, zbyt słabo broniłaś (-łeś) swoich granic, być może idealizowałaś (-łeś) bliską osobę... Poprzez wspólne z psychologiem przyglądanie się twoim dotychczasowym związkom z ludźmi możesz odkryć wszystko to, co dotychczas utrudniało ci chronienie się przed przemocą, a także nauczyć, jak tworzyć relacje oparte na miłości, a nie cierpieniu.

a jeśli nie starczy mi odwagi?

Telefon zaufania jest często pierwszym środkiem pomocy dla ofiar przemocy. Podczas rozmowy z profesjonalistą możesz dowiedzieć się, gdzie i jakiego rodzaju pomoc możesz uzyskać. Możesz również poprosić o praktyczną poradę lub interwencję, gdy twoje życie lub zdrowie jest zagrożone. Czasem ważne jest, by móc się po prostu anonimowo wygadać...

lepiej nikomu nic nie mówić...

Dotychczas prawdopodobnie skrzętnie ukrywałaś (-łeś) wszelkie fakty mogące zdradzić otoczeniu, że w waszej rodzinie dzieje się coś niedobrego. Dla swojego dobra spróbuj przerwać milczenie. Porozmawiaj z rodziną i przyjaciółmi, nie ukrywaj przemocy. Poproś sąsiadów o interwencję, gdy będzie ona potrzebna. Zawiadom psychologa lub pedagoga szkolnego twoich dzieci. Te wszystkie osoby mogą ci pomóc, a w przyszłości świadczyć w sprawie sądowej przeciwko sprawcy. To nie ty powinnaś/powinieneś się wstydzić za swoje zachowanie.