IT-SELF Małgorzata Osipczuk, www.it-self.pl, www.terapia-par-wroclaw.com

Portal Pomocy Psychologicznej

E-book
Psychoterapia po ludzku

Stowarzyszenie INTRO

E-book
E-pomoc
Psychologiczna pomoc w Internecie
teoria i praktyka

Stowarzyszenie INTRO

Programy pomocy

Artykuły

Czwartek 21 listopada 2024

Przemoc w Internecie

Źródło: www.psychotekst.pl

Wiecie co? Nie wyobrażam sobie życia bez Internetu. Niemal codziennie używam tego medium. Za jego pomocą kontaktuję się ze znajomymi, przyjaciółmi, rodziną, bliskimi osobami. Używam go w kontaktach biznesowych, zawodowych. Komunikuję się za pomocą e-maili i gadu-gadu, używam też skype'a. Za pomocą sieci pracuję i podtrzymuję relacje z innymi ludźmi.
Wiecie, że są osoby, które nienawidzą Internetu? Trudno uwierzyć, prawda? Jednak tak jest. To ofiary przemocy doświadczonej w Internecie właśnie.

PRZEMOC

Jak wiemy, przemoc to wykorzystujące przewagę sił działanie, mające na celu zadanie bólu, cierpienia drugiej osobie, to działanie naruszające podstawowe prawa i dobra osobiste człowieka.

Przemoc w Internecie będzie rodzajem tzw. cyberprzemocy (cyberbulling), czyli przemocy stosowanej za pomocą urządzeń telekomunikacyjnych: telefonów komórkowych, komunikatorów typu gadu-gadu, skype, jak również za pomocą e-maili, blogów, forów, serwisów społecznościowych, portali, na których można oglądać krótkie filmy.

PRZYKŁADY PRZEMOCY W INTERNECIE

Wielu ludzi doświadcza przemocy w przestrzeni internetowej. Badania pokazują, że ofiarami przemocy najczęściej stają się dzieci i młodzież. Obserwowane jest zjawisko przemocy rówieśniczej stosowane na bardzo dużą skalę, właśnie przy użyciu sieci.

Przemoc w Internecie to m. in.:
- nękanie, grożenie, zastraszanie, szantażowanie w treści e-maili, czy za pomocą komunikatora
- wysyłanie wulgarnych e-maili
- wulgarne zaczepki za pomocą komunikatora i na czatach
- obraźliwe wypowiedzi na forach, czatach
- publikowanie i/lub rozsyłanie ośmieszających zdjęć, filmów, informacji
- straszenie, grożenie na forach internetowych
- dopisywanie obraźliwych komentarzy do wpisów w blogu czy na forum dyskusyjnym
- podszywanie się pod kogoś w celu ośmieszenia go

CZY TO PRAWDZIWA PRZEMOC?

Spotkałem się z postawą wobec działań przemocowych w Internecie, która wyrażała silną dezorientację, brak wiedzy na temat tego typu działań, niemal totalne poczucie bezsilności, zaskoczenia. Wynika to prawdopodobnie z tego, iż medium jakim jest Internet nie jest jeszcze do końca poznane. Wielu ludzi, którzy są tylko użytkownikami, nie rozumie mechanizmów działania. Zaobserwowałem również zdania, że to, co jest przemocą w powyższym rozumieniu, np. groźby wysyłane za pomocą komunikatorów w postaci tekstu - nie są przez wiele osób traktowane jako przemoc. Wypowiedzi nastolatków, z którymi rozmawiałem na ten temat świadczą o tym, iż różnicują oni zachowania podejmowane w tzw. realu (w rzeczywistości) od działań w Internecie. I tak: jeśli ktoś kogoś obrazi, wyśmieje publicznie tak, że inni to widzą i słyszą, na przykład na podwórku, to jest to przemoc. Natomiast jeśli ktoś kogoś obrazi na jakimś forum internetowym to nie jest to przemocą. Powstaje zjawisko, w którym Internet staje się odrębną rzeczywistością, w której zachowania przemocowe tracą swój charakter. Kiedy pytałem, co to w takim razie jest, czy to nie jest przemoc, osoby te odpowiadały, że nie wiedzą, co to jest.

Obserwuję następujące zjawisko: jeśli coś dzieje się w Internecie, w innej rzeczywistości, w rzeczywistości, w której nie mamy pełnego - werbalnego i niewerbalnego - kontaktu z drugą osobą, w której nie odczuwamy bezpośrednio człowieka, nie czujemy jego zapachu, odległości itp., to tak jakby się to nie działo naprawdę. Ma więc miejsce zjawisko odrealnienia; tak jakby to, co się dzieje w sieci, nie działo się naprawdę. Prawdopodobnie to zjawisko sprawia, iż osoby twierdzą, że faktyczna przemoc w Internecie nie jest przemocą. W Internecie - w porównaniu do świata realnego - poczucie anonimowości oraz władzy wśród użytkowników wzrasta. Nikt mnie nie widzi, więc tak naprawdę nie wie, kim jestem. Za pomocą jednego kliknięcia mogę wysłać wiadomość do tysięcy osób, mogę zablokować działanie sieci... Programy graficzne, multimedialne dają możliwość stworzenia filmów czy prezentacji innego typu, w których za pomocą np. fotomontażu można stworzyć nieprawdziwą rzeczywistość i z jej użyciem ośmieszać kogoś, czy komuś grozić.

Ale przemoc w sieci jest po prostu przemocą, równie okrutną i równie raniącą, jak ta dokonywana "twarzą w twarz".

JAK CHRONIĆ SIĘ PRZED PRZEMOCĄ W INTERNECIE

1) Trzymaj dystans wobec nowo poznanych osób. Jeśli ktoś kontaktuje się z tobą po raz pierwszy i nie znasz tej osoby - nie nawiązuj z nią kontaktu. Podchodź też z dystansem do wiadomości, w których ktoś przesyła Ci zdjęcie znanej osoby. Jeśli nie jesteś pewien, czy to twój znajomy i nie możesz tego zweryfikować - nie podejmuj kontaktu!

2) Chroń swoje dane personalne! Używaj pseudonimu (nicka), kiedy odwiedzasz czaty, fora internetowe. Nie podawaj swojego imienia i nazwiska, daty urodzenia, wieku, a szczególnie adresu, numeru telefonu, nazwy dzielnicy, w której pracujesz, mieszkasz; nie podawaj nazwy i adresu szkoły! Nie ryzykuj! Jeśli nawet masz sporo informacji, że rozmawiasz z osobą znaną ci, przyjacielem - nie ryzykuj! Twój przyjaciel ma te informacje, bo jest twoim przyjacielem. Jeśli będzie chciał, to sprawdzi w swoich notatkach.

3) Dbaj o swoje hasła! Wymyśl takie hasła, które są trudne do odgadnięcia. Specjaliści radzą, by hasła były skomplikowane, miały cyfry i wielkie litery, żeby miały co najmniej 6 różnych znaków. Nie zapisuj ich też w ogólnodostępnych miejscach, ani w komputerze, ani poza nim. Zdobycie twoich haseł grozi tym, że ktoś może podawać się za ciebie, a nawet przejąć kontrolę nad twoimi programami jeśli jesteś podłączony do sieci internetowej.

JEŻELI DOTKNĘŁA CIĘ PRZEMOC W SIECI:

Jeśli jednak doświadczasz przemocy pamiętaj o jednej z najważniejszych zasad w takich sytuacjach:

NIE ODPOWIADAJ!!!

Być może odczuwasz różne emocje: jesteś zły, przestraszony, czy nawet bardzo rozgniewany. Na pewno chcesz zareagować i skierować się do tej osoby, poprosić ją, zakomunikować, by przestała; zaprotestować przeciwko takim działaniom, powstrzymać je. Nie rób tego! Dlaczego? Prawdopodobnie osoba, która to zrobiła na to czeka. To zawsze jest prowokacja. Twoje działanie może doprowadzić do eskalacji wymierzonych w ciebie działań. Proponuję, byś zwrócił się o wsparcie do przyjaciela, bądź do odpowiednich służb. Nie reagując chronisz siebie. Kiedy nie reagujesz, nie dajesz pretekstu osobie, która tak cię potraktowała, by mogła robić to dalej i wykorzystywać twoje wypowiedzi.

Nie kasuj też wiadomości, które otrzymujesz. Jeżeli rozpocznie się postępowanie w twojej sprawie, wiadomości te będą dowodem. Zrób screen strony. Będzie to kolejnym dowodem w sprawie, szczególnie w sytuacji, w której cyberprzemoc ma miejsce na czacie, czy forum dyskusyjnym, albo wówczas, kiedy twoje zdjęcie zostało umieszczone na jakiejś stronie internetowej. W takiej sytuacji możesz skontaktować się z policją, bądź z organizacjami zajmującymi się cyberbullingiem w Internecie.

Pamiętaj, że osobę, która stosuje przemoc za pomocą Internetu można odnaleźć. I również ta forma przemocy jest karalna.