IT-SELF Małgorzata Osipczuk, www.it-self.pl, www.terapia-par-wroclaw.com

Portal Pomocy Psychologicznej

E-book
Psychoterapia po ludzku

Stowarzyszenie INTRO

E-book
E-pomoc
Psychologiczna pomoc w Internecie
teoria i praktyka

Stowarzyszenie INTRO

Programy pomocy

Artykuły

Czwartek 21 listopada 2024

STOPEM PRZEZ PSYCHOTERAPIĘ - część 5

Źródło: www.psychotekst.pl

Nasze piąte spotkanie poświęcić chciałabym opisaniu kolejnych, konkretnych form, w jakich świadczona jest profesjonalna pomoc psychologiczna. Poza opisanymi wcześniej: psychoterapią, poradą psychologiczną oraz interwencją kryzysową wymienić należy jeszcze

konsultację diagnostyczną
trening psychologiczny
psychoterapię grupową
psychoterapię rodzinną

Konsultacja diagnostyczna jest świadczeniem psychologicznym, które koncentruje się, jak sama nazwa wskazuje, na badaniu stanu psychicznego klienta metodami psychologii klinicznej, często z wykorzystaniem narzędzi psychometrycznych (wszelkiego rodzaju testy i ankiety). Zasadniczo składa się ona z kilku podstawowych procedur, wzbogaconych - w uzasadnionych przypadkach - adekwatnymi do celu badania metodami diagnostycznymi. Jej strukturę i treść przedstawiają klarownie poniższe punkty:

przeprowadzenie wstępnego wywiadu
określenie podstawowego problemu
postawienie wstępnych hipotez określających głębokość i typ zaburzeń, ich etiologię i genezę
określenie metod, za pomocą których przeprowadzony będzie proces diagnostyczny
przeprowadzenie badania
opracowanie wyników testów i innych zastosowanych metod postawienie diagnozy
przekazanie wyników badań lekarzowi, zespołowi diagnostyczno - terapeutycznemu i pacjentowi (w zależności od kontekstu, w jakim konsultacja diagnostyczna się odbywa).

Oczywistym jest, iż konsultacja diagnostyczna stanowi pierwszy, naturalny krok w procesie każdej psychoterapii, będąc tym samym jej integralną częścią. Dodać jednak w tym miejscu należy, iż jest ona także osobnym świadczeniem, podejmowanym w określonych przypadkach bez związku z psychoterapią. Służy zasadniczo precyzyjnemu określeniu obserwowanych lub doświadczanych zaburzeń i sugerowaniu właściwych zdiagnozowanym problemom metod leczenia. Jednym słowem - daje odpowiedź na pytanie "Co mi jest i jak to zmieniać?". Przy czym diagnoza dotyczyć tu może tak ogólnej sprawności intelektualnej, zaburzeń organicznych (związanych z uszkodzeniami układu nerwowego), czy wreszcie osobowości badanego jako takiej. Zwykle zamyka się ona maksymalnie w cyklu trzech, trwających 90 minut spotkań.

Trening psychologiczny stanowi z kolei jedną z nowszych form oddziaływania psychologicznego o charakterze terapeutyczno - edukacyjnym. Zasadniczo jego celem jest rozwijanie umiejętności ważnych i pożądanych w kontekście budowania swoich relacji społecznych, czy kierowania własnym zachowaniem. Według Jerzego Mellibrudy (Mellibruda, 1980, s.248) cel ten konkretyzowany jest najczęściej jako uczenie się i rozwijanie umiejętności takich, jak:

spostrzeganie i rozumienie innych ludzi i samego siebie w trakcie kontaktów z innymi
rozwiązywanie problemów i konfliktów międzyludzkich
uczenie się na podstawie własnych doświadczeń
udzielanie i przyjmowanie pomocy psychologicznej
komunikowanie się (wyrażanie uczuć i myśli, uważne słuchanie, optymalizacja niewerbalnych aspektów komunikacji)

Istnieje zatem, jak łatwo się domyśleć, bardzo szeroka gama treningów psychologicznych - określana szczegółowymi celami, jakim mają one służyć. Dla przykładu wymienić można np. treningi interpersonalne, uczące funkcjonowania w grupie, treningi asertywności, twórczości, umiejętności wychowawczych, a nawet. organizowania własnego czasu. Rylke ( Rylke 1993, s.80 ) bardzo trafnie opisuje trening psychologiczny jako "sytuację specjalnie skonstruowaną po to, aby ludzie mogli przyglądać się sobie, uświadamiać sobie swoje mocne strony i swoje trudności, konfrontować je z innymi ludźmi, ujawniać swoje realne wartości ("co jest dla mnie ważne") , podejmować próby rozwiązań swoich trudności i problemów, próbować nowych zachowań i poznawać ich konsekwencje, poznawać reakcje innych ludzi, lepiej rozumieć jak działa grupa, i wreszcie - korzystać ze wsparcia innych osób przy tworzeniu zmian w swoim funkcjonowaniu".

Widzimy zatem, iż jest to forma pomocy, która w żaden sposób nie aspiruje do tego, by korygować głęboko osobowość - pomaga natomiast bądź w podniesieniu świadomości na temat tego, jak funkcjonujemy, bądź też w uczeniu się i trenowaniu nowych, pożytecznych kompetencji. Najczęściej zaś w jednym i drugim jednocześnie. Ogranicza się ona ponadto do pracy nad jednym, dość konkretnym obszarem naszego funkcjonowania, w którym doświadczamy upośledzającego funkcjonowanie deficytu.

Praca przebiega w małej 8-15 osobowej grupie, obfituje w wiele sytuacji stricte treningowych (czyli wymagających naszej własnej aktywności), czas trwania waha się zaś zwyczajowo od kilku do kilkudziesięciu godzin.