IT-SELF Małgorzata Osipczuk, www.it-self.pl, www.terapia-par-wroclaw.com

Portal Pomocy Psychologicznej

E-book
Psychoterapia po ludzku

Stowarzyszenie INTRO

E-book
E-pomoc
Psychologiczna pomoc w Internecie
teoria i praktyka

Stowarzyszenie INTRO

Programy pomocy

Artykuły

Czwartek 21 listopada 2024

STOPEM PRZEZ PSYCHOTERAPIĘ - część 1

Źródło: www.psychotekst.pl

Rozpoczynamy cykl artykułów, zatytułowany "Stopem przez psychoterapię", pragnąc dostarczyć Państwu podstawowych informacji na temat charakteru i specyfiki szeroko rozumianej pomocy psychologicznej.

"Znak czasu"..., wszyscy znamy to pojęcie, określające zwykle zjawiska najbardziej charakterystyczne, powszechne w swojej masowości i wyznaczające w jakiś sposób specyfikę społeczeństwa, jego kondycję i potrzeby. W odniesieniu do owych potrzeb właśnie uzasadnionym zdaje się twierdzenie, iż jednym z takich "znaków" jest dziś psychoterapia, a ściślej mówiąc gremialny dość, zryw społeczny do korzystania z tej formy pomocy. Używając sformułowania "znak czasu" w sposób naturalny rozumiemy, że pojęcie to reprezentuje tak zjawiska o pozytywnej, jak i pejoratywnej konotacji. Ujmowaną w takim kontekście psychoterapię skojarzyć należy niewątpliwie z konstruktywnym impulsem. Z założenia bowiem, korzystanie z pomocy psychologicznej, sugeruje - uogólniając - "pęd do rozwoju", tak czy inaczej pojmowanego.

A jednak...

Zasiana w tej chwili wątpliwość nie ma na celu podważenia, słusznego skądinąd, przekonania o pozytywnym, pragmatycznym wymiarze psychoterapii. Stanowi raczej sugestię, iż psychoterapia jest fenomenem bardzo złożonym, a jej efektywność i ostateczne rezultaty, mimo pozytywnego potencjału, oscylować mogą na continuum: poprawa jakości funkcjonowania i subiektywnego poczucia komfortu - rekompensacja i jatrogenia. Gdzieś po środku znajdziemy jeszcze stracone fundusze, energię, czas, wzmocnienie nieprzystosowawczych przekonań, zachowań, czy wreszcie - jako efekt nie najwyższych lotów psychoterapii - problemy w relacjach interpersonalnych.

Raz jeszcze podkreślam, że ta mało optymistyczna wizja, przedstawiająca robaczywe owoce psychoterapii, daleka jest od intencji jej dyskredytowania - dość powiedzieć, że sama ją uprawiam. Stanowi raczej wstęp do ukazania całej złożoności tego fenomenu i jego bardzo konkretnego wymiaru. Wymiaru na tyle konkretnego - wbrew przekonaniom ideowych przeciwników pomocy psychologicznej - iż pozwala nam to określić dość klarownie czynniki warunkujące jej skuteczność i pragmatyczność.

Próbując podsumować - po raz kolejny niezwykle trafne staje się porzekadło: "Prawda leży po środku". Prawda na temat psychoterapii.

Mitem jest bowiem przekonanie, lokujące ją w szeregu mało użytecznych, chimerycznych i efemerycznych zjawisk, wykreowanych przez "niezrównoważone, słabe jednostki" i "nawiedzonych" psychologów (dość popularny pogląd ;-)).

Mitem jednak jest również traktowanie jej jako panaceum na wszystko i dla każdego, które, w całej swojej "cudowności", działa szybko, lekko, łatwo i przyjemnie, nie wymagając jednocześnie od "pomagacza" i "wspomaganego" spełnienia jakichkolwiek warunków, ponad ten, aby "byli";-).

Dostrzegając, wspomniane już wyżej, psychoterapeutyczne pospolite ruszenie, tudzież - doceniając pragmatyczny wymiar psychoterapii, celowym zdaje się upowszechnianie rzetelnych informacji na jej temat ("Niech ją zobaczą";-)). Informacji, które obalą mity i stereotypy, budując jednocześnie świadomość warunkującą bezpieczne korzystanie z tej formy pomocy i czerpanie z niej tego, co najlepsze.

Realizując ten postulat, rozpoczynamy cykl artykułów, zatytułowany "Stopem przez psychoterapię", pragnąc dostarczyć Państwu podstawowych informacji na temat charakteru i specyfiki szeroko rozumianej pomocy psychologicznej.

Dla jasności chciałabym jeszcze wyjaśnić kilka pojęć, którymi będziemy się posługiwać; szczególnie zaś - odnieść się do tytułu. W nomenklaturze profesjonalnej "psychoterapia" stanowi jedną z form oddziaływania, jaką wykorzystuje "pomagacz". Definiuje się ją jako specyficzny proces leczenia, który prowadzić ma w konsekwencji do zmiany sposobu myślenia i zachowania, i który - jako taki - powinien być odróżniany od innych rodzajów psychologicznej aktywności klinicznej, wśród których wymieniamy:

konsultację diagnostyczną
interwencję kryzysową
trening psychologiczny
poradnictwo psychologiczne

Tymczasem - mimo intencji, aby przedstawić Państwu całą mapę działalności klinicznej, zwanej pomocą psychologiczną oraz "legendę", pomagającą skutecznie i efektywnie się po niej poruszać - w tytule używam słowa "Psychoterapia". Potraktujmy to jak, swojego rodzaju, "chwyt językowy", pamiętając, że cykl, który niniejszym artykułem zaczynamy, dotyczy różnych form pomocy psychologicznej, nie tylko zaś samej psychoterapii.